29 kwietnia 2022 21:53 | Aktualności

Konstytucja 3 maja

Konstytucja 3 maja (druga na świecie i pierwsza w Europie) została uchwalona w czasie obrad Sejmu Czteroletniego przez stronnictwo patriotyczne (St. Małachowski, H. Kołłątaj, S.A. Poniatowski). Pozostawiła ustrój stanowy z pewnymi zmianami:

• zniesiono odrębność między Koroną i Litwą,
• wprowadzono jednolity: rząd, skarb, wojsko,
• za religię panującą uznano katolicyzm,
• wprowadzono trójpodział władzy (ustawodawcza – sejm, senat, wykonawcza – król i Straż Praw, niezależne sądy),
• zniesiono liberum veto i konfederacje,
• wprowadzono 2 letnia kadencję sejmu,
• co 25 lat sejm mógł nowelizować konstytucję,
• zniesiono wolną elekcję,
• wprowadzono dziedziczność tronu,
• znacznie uszczuplono wpływy magnaterii,
• zwiększono uprawnienia mieszczan,
• chłopi zostali wzięci pod opiekę państwa.

Próba przeprowadzenia reform została przekreślona już w maju 1792r. Przeciwnicy zmian (targowiczanie) poprosili rosyjską carycę Katarzynę II o zbrojną interwencję w celu obalenia konstytucji. Wojna w obronie konstytucji zakończyła się klęską Polaków. Konsekwencją przegranej wojny było unieważnienie konstytucji i II rozbiór Polski w 1793r.